Ná de schaaf  is de beitel voor houtbewerking het meest gebruikte handgereedschap.
Er zijn veel soorten beitels, en de kwaliteit ervan is ook heel divers. Voor alle beitels geldt dat je ze goed scherp moet houden. Bij  minder ervaren klussers zie je weleens beitels die ronduit bot zijn. Dan denkt de gebruiker dat hij toe is aan een nieuwe beitelset omdat er met zijn beitels niets meer te beginnen is. Terwijl een goede slijpbeurt wonderen doet. In mijn meubelmakerij en cursuscentrum De Praktijk http://www.w30.nl/ geef ik daarom ook workshops voor het slijpen en wetten van beitels.

In de houtbewerkingscursussen zelf besteden we ook aandacht aan soorten en kwaliteiten van beitels. Vaak willen cursisten zelf ook wat nieuw gereedschap aanschaffen, en ik wil ze een handreiking bieden bij het maken van een keuze die bij hen past. Daarom heb ik vorig jaar behoorlijk geïnvesteerd in nieuwe beitels. Ik heb het vrij radicaal aangepakt en heb 6 verschillenende beitelsets aangeschaft. De prijzen variëren tussen de € 17 en € 42 per beitel. De bedoeling van zoveel verschillende beitelsoorten en merken is dat de cursist zich kan oriënteren en vóór aanschaf zelf eerst de beitels kan uitproberen. Je zou verwachten dat er een soort beitelkeuze-stress optreedt, maar omdat iedere cursist intuïtief zijn eigen favoriete beitel vindt, valt dat in de praktijk van De Praktijk erg mee. Natuurlijk zijn beitels die in de cursussen gebruikt worden altijd pico bello geslepen en gewet.
Ben je zelf van plan een beitelset aan te schaffen, koop dan meteen enkele wetstenen om ze scherp te kunnen houden. Een mooie beitelset kopen zonder te weten hoe je ze moet onderhouden is zonde van je geld. Zorg ervoor dat je het goed onder de knie krijgt, want het hoort onlosmakelijk bij het gebruik van beitels. Slijpen en wetten is een soort zen activiteit die je volkomen gelukkig kan maken op een regenachtige achternamiddag. Als je daarna met je scherpe gereedschap aan het werk gaat, is het heerlijk om het hout naar je (beitel)hand te zetten.

In de cursussen werken we dus nu met zes beitelsets.
Ik heb drie sets steekbeitels aangeschaft (Athlet, Stanley en Ashley), één set steek- en hakbeitels (Carl Heidtman) en twee sets hakbeitels (MHG en Kirschen).
De Nooitgedagt beitels die we daarvóór in de cursusruimte gebruikten zijn verwijderd omdat de standtijd van deze beitels te wensen overliet. De definitie van standtijd is: de som van de snijtijden tot het moment waarop de toelaatbare slijtage van het snijgereedschap is bereikt. Ofwel hoeveel tijd je de beitel kunt gebruiken vóór hij te bot is. De Nooitgedagt beitels moet je gewoon te vaak slijpen. Op Marktplaats worden ze vaak aangeboden, met de wervende tekst “prima oude staalsoort” maar naar mijn idee en ervaring is de huidige generatie beitels die je kunt kopen veel beter.

Ben jij ook van plan om een nieuwe beitelset te kopen en wil je graag wat meer over weten, dan kun je in het overzicht hieronder lezen wat mijn ervaringen zijn met de zes beitelsets die ik vorig jaar heb aangeschaft voor de cursussen houtbewerking http://www.w30.nl/cursusaanbod.html die ik geef.

Steekbeitelset Athlet ZK Stechbeitel premium
6 steekbeitels voor € 80,- prima setje voor doorsnee timmerwerk, maar voor het echte zwaluwstaartwerk krijg je de beitels niet scherp genoeg (vergelijkbaar met de Bahco Professioneel).

Klik op deze link.

Steekbeitelset Stanley Sweet Heart 750-serie
Tapgatbeitels. Blad en handvat moet je zelf monteren. Er wordt een leren foedraal bijgeleverd om de beitels in op te bergen. Geen maataanduiding op de beitels. Slijpen en wetten: uitstekend. Standtijd: zeer goed, mooie balans, ligt lekker in de hand. Goede set voor het echte fijne steekwerk. Deze set heb ik gekocht bij Handtools online, voor deze 8-delige set betaalde ik € 165,- (is nu iets goedkoper geworden).

Klik op deze link.

Steekbeitelset Ashley Iles MK2 bevel edged cabinetmakers
Tapgatbeitels met koperen bus en padoek handvat. Qua vormgeving steekt deze beitel er bovenuit, hij is subliem afgewerkt. Bij levering was uit één van de beitels een flinke hap, dit kostte veel naslijpwerk. Geen maataanduiding op de beitels. Slijpen en wetten: goed. Standtijd: goed, mooie balans. Je moet met deze beitel leren werken, door het strak gevormde handvat is de sturing wat lastiger. Ook dit is een goede set. Deze 12-delige set kostte mij £295 (Engelse ponden), ik heb hem gekocht bij Workshop Heaven in Engeland.
Klik op deze link

Steek en hakbeitelset Carl Heidtman Stechbeitel S001
Voor normaal timmer en kluswerk ben ik uitgekomen bij de firma Carl Heidtman Tools, bij de stechbeitel S001. Bij deze firma kun je geen online bestelling plaatsen, wel kun je een bestellijst downloaden van de site. Deze stuur je op, vervolgens hoor je niets. En ineens brengt TNT een pakketje beitels, met rekening. Ouderwets bedrijf wat nog wel wat aan zijn communicatie kan doen. Staartbeitels met dubbele ring. Vormgeving van de beitel als geheel zou beter kunnen. Blad gepolijst en prima afgewerkt. Maataanduiding op de beitels. Lakwerk handvat matig. Slijpen en wetten: goed. Standtijd: uitstekend. Beitel met een zeer goede prijs-kwaliteitverhouding.
De losse beitels (2 tot 16 mm) uit dit setje kosten ongeveer € 17 per stuk.
Klik op de link.

Hakbeitelset Rechte schietbeitel (lochbeitel) van MHG
Voor pen en gat verbindingen en het zwaardere constructie hakwerk heb ik hakbeitels van MHG aangeschaft, de zogenaamde rechte schietbeitels. Gekocht bij Dieter Schmidt Feine Werkzeuge. Bestelling binnen 2 dagen in huis. Schietbeitels met dubbele ring en leertje. Maataanduiding op de beitels. Alles keurig afgewerkt. Door de dikte van de beitel is slijpen altijd wat lastiger, ze geven dan veel ronding op de vouw, daarom wet ik ze liever. Goede prijs- kwaliteitverhouding.
De losse beitels uit deze set kosten ca. € 23,-.
Klik op deze link.

Hakbeitelset Kirschen Serie 1306 met afgeschuinde kant
Ook deze set is geschikt voor het zwaardere hakwerk. Gekocht bij Baptist. Afgeschuinde schietbeitels met dubbele ring en leertje. Maataanduiding op de beitels. Enorm handvat met een maximale doorsnee van 45 mm. Door de afgeschuinde kanten heb je beter zicht op je hakwerk. Geschikt voor het allerzwaarste werk. Het leertje steekt wat ver uit en het lakwerk van het handvat is matig. De losse beitels uit deze set kosten ca. € 42,-. Zeer degelijke beitel, gepolijst ,goed te slipen en te wetten
Klik op deze link.

Tot slot nog deze zeer bijzondere beitelset, gemaakt door Blue Spruce Toolworks. De prijs van deze set is rond de $ 900,- (dollar). Er moet altijd wat te wensen overblijven….
Klik op deze link.