Tagarchief: zaagvijlen

Herslijpbare Handzagen

Jarenlang heb ik gewerkt met hardpoint handzagen. Als de zagen bot waren kocht ik weer nieuwe. Later ben ik overgegaan op de Bahco handzaag waarbij alleen het zaagblad hoeft te worden verwisseld en het handvat hergebruikt kan worden. Nadeel van de Bahco handzaag is dat het handvat bij langdurig gebruik vermoeiend is voor je hand. Hoewel Bahco veel moeite heeft gedaan om een ergonomische handvat te ontwerpen met als uitgangspunt de hand, is het ontwerp te letterlijk een vertaalslag van de hand  geworden en is het gewicht van  het handvat, 550 gram, te zwaar.

Het weggooien van zaagbladen begon me steeds meer tegen te staan en ik wilde overgaan op herslijpbare zagen. Toen bracht Veritas een zaagvijlhouder op de markt die je ondersteunt bij het vasthouden van de juiste hoek, waardoor het voor leken makkelijker werd om zagen te vijlen. Ik ging op zoek naar meer informatie over het vijlen van zagen. Helaas is er in het Nederlands weinig bruikbare informatie beschikbaar, maar in de Engelse taal is voldoende informatie te vinden onder Saw Filing a Hand Saw.

Ik heb een aantal zagen op Marktplaats gekocht om het vijlen uit te proberen en de kwaliteit van de zagen viel over het algemeen tegen.

Waar moet je op letten als je een tweedehands zaag koopt?

  1. De zaag moet herslijpbaar zijn dus geen hardpoint.
  2. Mijd een zwaar verroeste zaag. Zeker geen roestpitten bij de zaagtanden. Enige vliegroest die makkelijk te  verwijderen is, is geen probleem.
  3. Koop geen zaag waar zaagtanden aan ontbreken, het wijst dikwijls op een mindere kwaliteit staal of metaalmoeheid. Het opnieuw vormen  en zetten van de zaagtanden is een arbeidsintensieve klus met een ongewisse afloop.
  4. Koop geen zaag die al veel slijpbeurten heeft gehad en waarvan  een groot  deel van het zaagblad is verbruikt. Deze zagen zijn zo ver versepen dat er aan het einde slechts een puntje overblijft. Daarom zijn ze kwetsbaar in het gebruik.
  5. Koop geen zaag met een knik in het zaagblad .Deze is er wel uit te hameren maar vereist een schoon aambeeld en specialistische kennis. Een enigszins gebogen zaagblad is makkelijker recht te krijgen door de spanning eruit te hameren.
  6. Koop geen zaag met een gebroken handvat, met scheuren in het handvat  of met ontbrekende zaagbouten.
  7. Kijk of de maat van het handvat past bij je handgrootte.
  8. Bedenk wat voor type zaag je wilt hebben: een afkortzaag (die dwars op de houtnerf zaagt) of een schulpzaag (die in de lengte richting van het hout zaagt).
  9. Bepaal hoeveel TPI (tanden per Inch) je zaag moet hebben.Hoe meer tanden per inch, hoe fijner de zaagsnede.Meer tanden maakt dat de zaag wat langzamer door het hout zaagt. Voor handzagen kies je 4 tot 9 TPI, voor paneelzagen 9 tot 12TPI. Voor schulpzagen tussen 4 en 7 TPI is de zaagsnede grover.
  10. Over het algemeen  betaal je voor vintage zagen in nieuwstaat en met duidelijk zichtbare stempels of gravering een hogere prijs . Ze zijn geliefd bij verzamelaars.

Mijn advies aan een beginnende zagenslijper is: maak het je niet te moeilijk. Koop een zaag in  goed geslepen staat en probeer deze zelf eens na te vijlen. Krijg je wat meer ervaring, dan kun je een slecht gevijlde zaag uitproberen of zelfs een zaag restaureren.

Enkele veel voorkomende oude merken.

  • Duifje: Zaag die op de ambachtsschool gebruikt werd (kwaliteit zaagblad redelijk).
  • Sandvik: Maakte kwalitatief goede zagen in de zestiger jaar. Handvat vaak met draken motief (zeer goede kwaliteit  staal van het zaagblad).
  • Disston: Amerikaanse zaag (goede handvaten en redelijk/goede kwaliteit staal zaagblad).
  • Warrented Superior: Mengelmoes van zagen die fabrikanten in een goedkopere lijn uitbrachten zonder hun merknaam eraan te verbinden (kwaliteit is wisselend).

je kunt ook overwegen een nieuwe zaag te kopen maar dan moet je wel op een veelvoud van het aankoopbedrag van een tweedehands zaag rekenen.

Merken: Lee Nielsen, Bad Axe Toolworks, Wensloff & Sons, Two Lawyers Toolworks, Blackburn Tools en vele andere kleine zagenmakers.

Ook kunt u een kijkje nemen op de website van W30.nl.
Daar zijn mooie, unieke, handgemaakte zagen te koop.